Een groot knelpunt in de energietransitie zijn de vele kloven tussen vakgebieden. Tussen techniek en de mens. Tussen de financiële wereld en de techniek. Tussen de politiek en het bedrijfsleven.
En waarom spreken alle deskundigen elkaar tegen?
Berichten in de media over warmtenetten, geothermie, aquathermie en zonnepanelen helpen daar niet echt bij. Dan moeten raadsleden, wethouders en communicatieambtenaren daaruit halen welk besluit nu logisch is.
Sinds een tijd geef ik daarom energieles.
Ik ga terug naar de basis. In normale mensentaal met heel veel plaatjes leg ik uit hoe de duurzame energiewereld eruitziet.
Daarbij zijn 5 elementen van belang die elkaar ook beïnvloeden:
- financien
- techniek
- psychologie
- politiek
- wetgeving
Wat ik daarmee bedoel: sommige technische oplossingen kunnen heel slim zijn, maar als ze niet passen bij wat goed vóelt, dan zul je er nooit mensen in mee krijgen. Als mensen er niet in mee willen, dan zal de politiek er niet voor kiezen. En als de politiek er niet voor wil kiezen, dan verander je ook niet de wetgeving.
Ander voorbeeld is dat de meeste wetgeving gevormd is door bestaande technieken. Sterker nog: door een fossiele wereld. Innovatieve technieken passen vaak niet bij de huidige wetgeving. En huidige wetgeving bepaalt ook weer welke fiscale (belasting) regels van toepassing zijn. En dát heeft dan weer invloed op de financiële kans van slagen.
Je moet al deze aspecten kennen en snappen om te weten aan welke knop je het eerste moet gaan draaien om effect te bereiken.
Kortom: deze 5 pijlers grijpen op allerlei manieren in elkaar.
Ik begon ooit met energieles om de technische kant uit te leggen, maar inmiddels betrek ik alle facetten omdat deze allemaal op elkaar ingrijpen.
Daarbij gebruik ik voorbeelden die door een brugklasser ook begrepen kunnen worden. Of door de buurman. Of tante Truus van 80.
Mijn stelling is: als iemand het niet begrijpt, dan heb ik het blijkbaar niet goed genoeg uitgelegd.
Het liefst geef ik deze les in interactieve vorm. Het helpt als mensen tijdens de les meteen de vragen kunnen stellen. Als mensen namelijk iets niet begrijpen, dan moet je die vragen meteen kunnen beantwoorden. Anders wordt alles dat daarop volgt ook niet meer begrepen.
Wat kan ik bieden?
Elke les is op maat. De doelgroep en de vragen zijn bepalend voor de les die ik geef. Naast de vragen die er leven, kan ik, dankzij mijn ervaring, vrij snel inschatten hoe de les/presentatie er uit moet zien.
Ervaring
Zoals hierboven al aangegeven geef ik al langere tijd les. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen een leven lang kan blijven leren. Het probleem is alleen dat het startpunt vaak al te ver weg ligt. Daarom moet een les op maat zijn voor de doelgroep. Doorschakelen kan daarna, maar bij de start moet het bij elkaar passen.
Een aantal voorbeelden van doelgroepen:
De communicatieadviseurs binnen de gemeente. Een van hen zei “Als ik online ga zoeken om meer kennis, dan is alle uitleg meteen zo technisch dat ik afhaak. Hoe jij het uitlegt, snap ik het tenminste”.
De afgelopen tien jaar heb ik ervaring opgedaan met heel veel verschillende niveaus. Gastlessen op de basisschool, op de middelbare school, variërend van brugklas VMBO tot en met 6 VWO. Daarbij bleek het grootste compliment te zijn (van de docent brugklas VMBO): “Niemand heeft zijn telefoon gepakt, dus ze vonden het interessant”.
Op het HBO: bij de vakgebieden Bouwkunde en Werktuigbouwkunde. Daar kies ik meestal de insteek: je hebt met mensen te maken. Het beste technische plan wordt nooit uitgevoerd als je de mensen niet meehebt. Het is noodzakelijk dat jonge technici dat zo vroeg mogelijk leren.
Presentaties bij andere overheden: bij ambtenaren van ministeries heb ik toelichting gegeven hoe de wet-en regelgeving in praktijk uitwerkt, op basis van mijn ervaring bij verschillende projecten.
Woningcoöperaties: als gemeente werk je samen met coöperaties, maar tot een paar jaar geleden was de kennis van en de interesse voor de verduurzaming daar nog niet sterk ontwikkeld. Via workshops en trainingen heb ik daarvoor regelmatig toelichtingen gegeven.
Projectontwikkelaars: Hoewel dit vaak mensen zijn met technische kennis, blijkt dat de kennis van de verduurzaming en de kennis van wetgeving op dit gebied nog bijgespijkerd kan worden.
Inwoners: zelfbouwers. Een van die manieren is om via workshops kennis over te dragen van alles waar je bij nieuwbouw rekening mee kunt houden. Daarbij is energieneutraal bouwen een onderdeel.
Nogmaals inwoners: de inwoners stellen inmiddels zelf ook vragen. Via telefoon, mail, app, website, twitter. Soms om hulp bij hun eigen energiecorporatie, soms puur privé, soms via een georganiseerde tegenbeweging. Om zelf beter te begrijpen wat mensen nodig hebben, ga ik heel vaak in gesprek. Uit al die gesprekken leer ik steeds beter waar de behoefte of de weerstand ligt. Daarmee kan ik dan weer verder om de informatie te verbeteren.
Raadsleden (ook inwoners): raadsleden zijn deel van de beslissers in een gemeente. Hun stem is bepalend voor het uit te voeren beleid. Ik geef regelmatig presentaties aan raadsleden om hen de achtergrondkennis te geven. Deze achtergrondkennis is nodig om de beslissingen beter te maken
Wethouders & Burgemeester: via Collegespecials geef ik bestuurders meer achtergrondkennis. Wethouders vragen soms zelf om college te krijgen op speciale gebieden.